Samhealth heeft zich als adviesbureau helemaal gespecialiseerd in de zorg. Jan Smelik is, naast zijn directe werkzaamheden als managing partner van Samhealth, zeer actief in het zorgdomein, zowel in zijn woonplaats Austerlitz, waar hij een zorgcoöperatie heeft opgericht, als landelijk. Zijn activiteiten zijn niet onopgemerkt gebleven. Daardoor is hij in 2018 uitgenodigd om lid te worden van de Kwaliteitsraad van het Zorginstituut.
De Kwaliteitsraad (KR) is een onafhankelijke raad van deskundigen op het gebied van kwaliteit van zorg. De KR bestaat uit 10 personen die op persoonlijke titel deelnemen en geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het Zorginstituut.
Zo adviseert de KR op welke terreinen er kwaliteitsstandaarden moeten komen en of kwaliteitsinstrumenten die door de veldpartijen (patiënten, zorgaanbieders, zorgverzekeraars) zijn opgesteld voldoen aan de criteria om opgenomen te worden in het Register van het Zorginstituut, te vinden op zorginzicht.nl. Als een kwaliteitsinstrument eenmaal in het Register staat moet iedereen in ons land zich daar aan houden.
Als de veldpartijen er samen niet uitkomen, kan het Zorginstituut aan de KR vragen om zelf een standaard of kwaliteitskader op te stellen, dit noemen we doorzettingsmacht. Dit is o.a. gebeurd bij de verpleeghuiszorg, de cosmetische zorg en de spoedzorg. Soms gaat hierbij om een uitgebreid proces, soms is het voldoende om te scheidsrechteren over een paar punten waarover het veld het niet eens wordt.
Soms heeft een nieuwe kwaliteitsstandaard forse consequenties voor de kosten. Dit was bijvoorbeeld het geval bij het kwaliteitskader verpleeghuiszorg, dat 2 miljard per jaar zou gaan kosten. Daarom heeft de minister van VWS tegenwoordig het laatste woord: die maakt de afweging tussen de meerwaarde voor de kwaliteit van zorg en de financiële gevolgen van een nieuwe standaard.